VIOLINI A DUE - Koncert kameralny

Koncert
Festiwal i Konkurs skrzypcowy
Data

 

Krzysztof Jakowicz i  Jakub Jakowicz zabiorą Państwa w muzyczną podróż w czasie. Barok w ich recitalu reprezentować będzie rudy ksiądz – Antonio Vivaldi (1678-1742) i jego Sonata F-dur, RV 70 na dwoje skrzypiec o następującym układzie części: Allegro – Andante – Allegro. Vivaldi skomponował 20 sonat na dwoje skrzypiec i basso continuo. Sonaty te naśladują formę koncertu i składają się z 3, a nie 4 czy 5 części, tworzących sonatę da chiesa (kościelną). Sonata przypomina podwójne koncerty Vivaldiego nie tylko dzięki architektonice lecz także przez wirtuozowskie potraktowanie partii obojga skrzypiec.

5. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego został objęty
Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Wystąpią:
Krzysztof Jakowicz - skrzypce
Jakub Jakowicz – skrzypce

Gabriela Ułanowska - prowadzenie

W programie:
A. Vivaldi - Sonata na dwoje skrzypiec F-dur RV 70
A. Tansman - Sonata na dwoje skrzypiec
B. Bartók - 9 Duetów z cyklu 44 Duety na dwoje skrzypiec Sz. 98
H. Wieniawski - 3 Kaprysy na dwoje skrzypiec op.18

 

Z dorobku XIX wieku wybrano 3 Kaprysy na dwoje skrzypiec op. 18: nr 1 g-moll, nr 7 c-moll i nr 4 a-moll Henryka Wieniawskiego (1835-1880). Z uwagi na to, że pełnią one funkcje dydaktyczne, nie zawsze znajdują swoje, skądinąd zasłużone, miejsce w programach koncertowych. Kaprysy wybrane przez Krzysztofa i Jakuba Jakowiczów należą do najpopularniejszych utworów Wieniawskiego. Pod względem komplikacji technicznych i wirtuozerii nie ustępują one kaprysom na skrzypce solo z opusu 10.  Partie popisowa i akompaniująca przechodzą kilkakrotnie w każdym z kaprysów z jednych skrzypiec do drugich. Opus 18. Wieniawski tworzył w 1862 roku, pełniąc funkcję profesora skrzypiec i kameralistyki w nowo powstałym petersburskim Konserwatorium.

Z repertuaru dwudziestowiecznego zabrzmi 9 Duetów z cyklu 44 Duetów na dwoje skrzypiec, Sz. 98 Béli Bartóka (1881-1945) oraz Sonata na dwoje skrzypiec Aleksandra Tansmana (1897-1986). W 1931 roku przyszły autor „Szkoły na skrzypce” (podręcznika gry na tym instrumencie) – prof. Erich Doflein zwrócił się do Bartóka z prośbą o napisanie kilku łatwych duetów w opracowaniu na dwoje skrzypiec. Powstały 44 miniatury oparte na ludowych melodiach węgierskich, słowackich, rumuńskich, ukraińskich, serbskiej i arabskiej. Ułożone w cykl według stopnia trudności prezentują najrozmaitsze środki techniki gry. Pierwszy głos w tych duetach oparty jest zazwyczaj na muzyce ludowej, drugi – schromatyzowany, dysonujący wprowadza napięcia tonalne.

Tansman skomponował swoją Sonatę na dwoje skrzypiec w Paryżu w grudniu 1950 roku. Utwór na długo zaginął w czeluściach biurka kompozytora.  Na rękopis natrafiono dopiero, porządkując dokumenty po jego śmierci. Partyturę wydał w 1990 roku Max Eschig. Trwająca około 12 minut Sonata składa się z energicznego, żywiołowego Allegro con moto, wdzięcznego Lento cantabile, zabawnego Scherza: Vivo, dostojnej, patetycznej Arii: Largo oraz energetycznego, żywiołowego Finału.


JAKUB JAKOWICZ - Gry na skrzypcach uczył się u swojego ojca Krzysztofa Jakowicza, pod którego kierunkiem studiował w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Był również ostatnim uczniem jednego z twórców polskiej szkoły skrzypcowej, prof. Tadeusza Wrońskiego. Koncertuje od 11 roku życia. Grał ze wszystkimi czołowymi polskimi orkiestrami. W 1998 r., na zaproszenie Krzysztofa Pendereckiego, wystąpił na festiwalu imienia kompozytora w Krakowie, prezentując Capriccio per violino e orchestra pod batutą Jerzego Maksymiuka. Jakub Jakowicz jest laureatem pierwszych nagród na konkursach skrzypcowych w Lublinie (1993), Wattrelos we Francji (1995) i Takasaki w Japonii (1999). W 2001 r. został jednym z trzech zwycięzców Międzynarodowej Trybuny Młodych Wykonawców w Bratysławie, organizowanej pod auspicjami Europejskiej Unii Radiowej i Międzynarodowej Rady Muzyki UNESCO. W roku 2018, w uznaniu za wybitny wkład w upowszechnienie muzyki Witolda Lutosławskiego, został uhonorowany Medalem 100-lecia urodzin kompozytora, przyznawanym przez Towarzystwa im. Witolda Lutosławskiego.

KRZYSZTOF JAKOWICZ - Wybitny skrzypek, szczególnie ceniony przez Witolda Lutosławskiego, któremu kompozytor powierzył polskie prawykonania wszystkich swoich utworów skrzypcowych (Łańcuch II, Partita w wersji z orkiestrą, Subito – ostatnie dzieło mistrza). Na zaproszenie Lutosławskiego wykonywał dzieła kompozytora pod jego batutą w ważnych centrach muzycznych świata. Ukończył z wyróżnieniem studia wiolinistyczne, kształcąc się pod kierunkiem takich mistrzów, jak Tadeusz Wroński, Josef Gingold, Eugenia Umińska, János Starker, Henryk Szeryng. Jest laureatem I nagrody w Konkursie im. Eugène’a Ysaÿe’a w Warszawie (1959) oraz III nagrody i nagrody specjalnej Henryka Szerynga w IV Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu (1962). Artysta jest stale zapraszany do udziału w festiwalach o światowej renomie, takich jak m.in. Warszawska Jesień, Edinburgh Festival, Berliner Festspiele, Festiwal Muzyka w Starym Krakowie, City of London Festival, Bregenzer Festspiele, Schleswig-Holstein Musik Festival. Występuje z czołowymi orkiestrami, wśród których można wymienić English Chamber Orchestra, Orkiestrę Filharmonii Izraelskiej, Wiener Symphoniker, BBC Scottish Symphony Orchestra, Orchestre National de France, Orkiestrę Filharmonii Narodowej, Orkiestrę Sinfonia Varsovia, NOSPR, Orkiestrę Filharmonii w Oslo, Orquesta Nacional de España, Orkiestrę Kameralną Polskiego Radia Amadeus. Współpracuje ze wszystkimi wybitnymi dyrygentami polskimi, a także z artystami tej miary, co Riccardo Chailly, Pinchas Steinberg, Leopold Hager czy Michel Tabachnik. Przez dwa lata był I skrzypkiem słynnego Kwintetu Warszawskiego. Otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń, m.in. nagrodę Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków Orfeusz (za najlepsze wykonanie utworu polskiego kompozytora podczas festiwalu Warszawska Jesień; 1986), nagrodę krytyków francuskich Diapason d’Or (za Łańcuch II W. Lutosławskiego; 1989) i Fryderyka (za nagranie Partity W. Lutosławskiego; 1996). Został także uhonorowany nagrodami Ministra Kultury i Sztuki, Ministra Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej za granicą oraz Związku Kompozytorów Polskich za wielokrotne wykonania utworów współczesnych (w wielu przypadkach jemu dedykowanych). W 2002 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jest emerytowanym profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie oraz profesorem wizytującym Soai University w Osace. W ciągu swojej kariery dokonał licznych nagrań dla polskich i zagranicznych wytwórni fonograficznych, takich jak EMI, Angel, Le Chant du Monde, Polskie Nagrania, DUX. Ukazały się m.in. albumy z Koncertem skrzypcowym J. Brahmsa, sonatami skrzypcowymi G. Faurégo i C. Francka, miniaturami polskimi, utworami F. Kreislera i G. Gershwina czy III Koncertem skrzypcowym G. Bacewicz. Na najnowszej płycie artysta prezentuje 15 różnych dzieł polskich kompozytorów wykonywanych na 15 różnych instrumentach lutniczych (od skrzypiec Groblicza do instrumentów współczesnych). W 2012 roku nagrał 6 Sonat i Partit na skrzypce solo J.S. Bacha. Zapraszany jest często do uczestnictwa w pracach jury krajowych i zagranicznych konkursów, takich jak im. N. Paganiniego w Genui, im. T. Wrońskiego w Warszawie, im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, im. C. Nielsena w Odense, im. K. Szymanowskiego w Łodzi. Krzysztof Jakowicz uważany jest za „skrzypcowego prawnuka” Henryka Wieniawskiego. Gra na skrzypcach włoskich podarowanych mu przez jego Mistrza prof. Tadeusza Wrońskiego.

The New York Times – „Tytan skrzypiec”.
Haller Kreisblatt – „Polski Menuhin – fascynujące wydarzenie”.
Witold Lutosławski – „(…) niezrównane wykonanie Łańcucha II”.


Karol Lipiński (1790-1861), podobnie jak Fryderyk Chopin, Ferenc Liszt i inni kompozytorzy XIX wieku,  fascynował się muzyką operową. To uwielbienie stanowiło nie tylko rezultat swoistej mody, lecz także efekt podejmowanych funkcji, które Lipiński piastował w życiu zawodowym. Już we wczesnej młodości był koncertmistrzem i kapelmistrzem Opery we Lwowie. Działalność w tej instytucji ukształtowała jego osobowość artystyczną, naznaczając ją piętnem operowego bel canto. Przez dwadzieścia dwa lata pełnił również funkcję pierwszego koncertmistrza jednej z najlepszych orkiestr ówczesnej Europy – Königliche musikalische Kapelle, na dworze króla saskiego Friedricha Augusta II w Dreźnie, zaliczanej w poczet najstarszych niemieckich orkiestr operowych. To właśnie w Dreźnie Lipiński poznał Richarda Wagnera. Te „operowe doświadczenia” wpłynęły później na naznaczony śpiewnością styl wykonawczy Lipińskiego, odezwą się także w tematach i motywach muzycznych, będących niewyczerpanym źródłem twórczej inspiracji. Wśród operowych  szlagierów, które rozbrzmiewają w muzyce Karola Lipińskiego są: Wariacje op. 11 na temat opery „Kopciuszek” Gioacchino Rossiniego oraz Fantazja op. 33 na motywach opery „Krakowiacy i Górale” Jana Stefaniego.