Koncert z okazji 120. rocznicy śmierci G. Verdiego

Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu "Wielcy kompozytorzy - wielkie jubileusze"

Wielcy kompozytorzy - wielkie jubileusze to projekt, którego ideą jest uczczenie pamięci artystów obchodzących ważne rocznice w 2021 r. W ramach zadania odbędzie się 12 wydarzeń, w tym: koncerty symfoniczne, kameralne, recitale, wystawa plakatów, projekcja filmowa oraz wykład. Projekt odwołuje się do następujących rocznic:  280. rocznicy śmierci A. Vivaldiego, 100. rocznicy śmierci C. Saint-Saënsa, 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego, 120. rocznicy śmierci G. Verdiego, 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta, 110. rocznicy śmierci G. Mahlera oraz 100. rocznicy śmierci W. Żeleńskiego. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni wybitni artyści (Marek Tomaszewski, Krzysztof Książek, Piotr Buszewski, Piotr Sałajczyk), a także młodzi laureaci nagród w konkursach, studenci akademii muzycznych oraz uczniowie.

Przed koncertem zapraszamy wszystkich melomanów na spotkanie wprowadzające do koncertu.

Do udziału w spotkaniu uprawnia bilet na koncert. Czas trwania ok. 30 minut. Serdecznie zapraszamy!

Wystąpią:
Gabriela Gołaszewska - sopran
Piotr Buszewski - tenor
Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Adam Banaszak - dyrygent
Jerzy Snakowski - prowadzenie

W programie:
G. Verdi – Uwertura do opery Nabucco
G. Verdi – Bolero Merce, dilette amiche z opery Nieszpory sycylijskie
G. Verdi – Uwertura do opery Moc przeznaczenia
G. Verdi – Wstęp do III aktu opery Traviata
G. Verdi – Aria Sempre libera z opery Traviata
G. Verdi – Aria Addio del passato z opery Traviata
G. Verdi – Duet Parigi o cara z opery Traviata
G. Verdi – Duet Un di felice z I aktu opery Traviata
G. Verdi – Duet Gildy i Księcia z opery Rigoletto
G. Verdi – Aria Księcia Mantui z opery Rigoletto
G. Verdi – Aria z opery Traviata
G. Verdi – Wstęp do opery Rigoletto
G. Verdi – Uwertura do opery Nieszpory sycylijskie

XIX wiek we Włoszech to czas Risorgimenta – ruchu narodowego dążącego do zjednoczenia Włoch. Sztuka włoska tego okresu obfitowała w elementy dydaktyczne. Krąg estetyków włoskich odrzucał muzykę instrumentalną i koncentrował się na operze, w której często udawało się „przemycić” ideały patriotyczne i narodowe. Dlatego walka o zjednoczoną ojczyznę stała się osią tematyczną dziewiętnastowiecznych oper włoskich.  
Giuseppe Verdi ‒ gorący patriota był uzależniony od aplauzu swego narodu i nigdy tej zależności nie ukrywał. Publiczność go kochała. Po sukcesie Balu maskowego na murach miast włoskich wypisywano hasło „Viva Verdi”, które stało się zaszyfrowanym symbolem zjednoczenia Italii (VERDI  czyli Vittorio Emanuelle Re d’Italia). 
Opowieści o kurtyzanie w operze wcześniej nie było. Ale Verdi jako prekursor muzycznego weryzmu zakładał, iż opera, od zawsze będąca przecież dramatem, powinna mówić o sprawach dotykających zwykłych ludzi, z ich słabościami, ułomnościami i zanurzeniem w codzienność. Traviata – tytuł najbardziej znanej opery Verdiego – znaczy  „zbłąkana”, „ta która zeszła z prostej drogi”. To właśnie ona – Violetta Valéry –  na początku pierwszego aktu opery poznaje Alfreda Germonta. On się w niej zakochuje, ona obawia się tej miłości, już w nią nie wierzy. Drwi z ojcowskich uczuć Alfreda, ale przyjmuje go u siebie (duet Un di, felice, eterea). Później urzeczona jego urodą i wdziękiem pragnie bronić swojej wolności przed groźbą prawdziwego uczucia (aria Sempre libera). Daremnie. Młodzi nie mogą być razem, przeszłość Violetty kładzie się cieniem na jej życiu (początek III aktu). Porzucona przez wszystkich, śmiertelnie chora powoli gaśnie (aria Addio del passato). Ale Alfredo postanawia o nią walczyć. Para ma jeszcze złudzenia, snuje plany (duet Parigi, o cara), które nie mają jednak mocy uzdrawiania. W finale nie ma happy endu ‒ Violetta umiera w ramionach ukochanego. 
Traviata powstała na kanwie Damy kameliowej Alexandre’a Dumasa – syna, z kolei Rigoletto zostało napisane na podstawie dramatu Król się bawi Victora Hugo. Druga ze wspomnianych oper Verdiego zaczyna się prawie jak arcydzieło innego mistrza teatru operowego ‒ jak Don Giovanni Mozarta.  W pałacu księcia Mantui nieustannie trwa bal. Czarujący Książę, „łamacz” niewieścich serc, spotkał właśnie w kościele piękność, którą ma nadzieję uwieść. Ale skoro w zasięgu ma Hrabinę… to może nie warto się wysilać…, co za różnica – ta czy inna (początek I aktu).  Sytuację obserwuje, znienawidzony przez wszystkich, garbaty błazen ‒ Rigoletto, który pada ofiarą klątwy. Przed szaleństwem chroni go córka – Gilda ‒ Rigoletto strzeże jej jak skarbu najcenniejszego. Gilda zakochuje się w pożeraczu kobiecych serc – Księciu, a on nie może przecież przepuścić okazji (duet E il sol dell anima). Gilda zostaje porwana do pałacu Księcia, ale jeszcze nie jest świadoma tego jakiego łajdaka pokochała. W oberży książę śpiewa piosenkę o zmienności kobiecych uczuć (La donna è mobile). Jeszcze tylko parę zbiegów okoliczności i Gilda ginie z rąk oprawców – klątwa się spełniła. 
Uwertura do Nieszporów sycylijskich to jedna z najsłynniejszych kart partytur Verdiego. „Pysznym kąskiem” jest również radosne bolero Heleny (Merci, jeunes amices) z tej napisanej dla Paryża opery. 
I jeszcze dwie prawdziwe „perły”, dwie uwertury  ‒ pierwsza do opery Nabucco, o której Piotr Kamiński pisał: „Ta partytura to istny festiwal myśli prostych i skutecznych, ich niespotykana zuchwałość i oryginalność rzuciła zaś świat na kolana. Niektóre z nich poznamy już w uwerturze …”. Druga to uwertura do opery Moc przeznaczenia – dzieło prawdziwego mistrza.

dr Aneta Derkowska

* koncert nagłaśniany

Wydarzenie zostanie zrealizowane zgodnie z aktualnymi zaleceniami i wytycznymi.

Prosimy o zapoznanie się i przestrzeganie zasad zgodnych z WYTYCZNYMI DLA UCZESTNIKÓW KONCERTÓW TOS W ZWIĄZKU Z TRWAJĄCĄ PANDEMIĄ COVID-19 oraz wypełnienie oświadczenia, które należy przekazać obsłudze wraz z biletem w dniu koncertu.