W kręgu pieśni
Koncert z okazji 110. rocznicy śmierci G. Mahlera
Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu "Wielcy kompozytorzy - wielkie jubileusze"
Koncert odbywa się w ramach akcji "Weekend seniora z kulturą"
Wielcy kompozytorzy - wielkie jubileusze to projekt, którego ideą jest uczczenie pamięci artystów obchodzących ważne rocznice w 2021 r. W ramach zadania odbędzie się 12 wydarzeń, w tym: koncerty symfoniczne, kameralne, recitale, wystawa plakatów, projekcja filmowa oraz wykład. Projekt odwołuje się do następujących rocznic: 280. rocznicy śmierci A. Vivaldiego, 100. rocznicy śmierci C. Saint-Saënsa, 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego, 120. rocznicy śmierci G. Verdiego, 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta, 110. rocznicy śmierci G. Mahlera oraz 100. rocznicy śmierci W. Żeleńskiego. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni wybitni artyści (Marek Tomaszewski, Krzysztof Książek, Piotr Buszewski, Piotr Sałajczyk), a także młodzi laureaci nagród w konkursach, studenci akademii muzycznych oraz uczniowie.
Wystąpią:
Agata Schmidt - mezzosopran
Bartłomiej Wezner - fortepian
Aneta Derkowska - prowadzenie
W programie:
J. Brahms - Alte Liebe op.72 nr 1
J. Brahms - Die Mainacht op.43 nr 2
J. Brahms - Von ewiger Liebe op.43 nr 1
F. Liszt/R. Wagner - Isolde's Liebestod na fortepian, S. 447
G. Mahler - Rueckert- Lieder
S. Moniuszko - Mazur z opery Halka
S. Moniuszko - Vilanella Des-dur
S. Moniuszko - Walc As-dur
S. Moniuszko/H. Melcer - Prząśniczka na fortepian
S. Moniuszko - wybór pieśni
Pieśń obok tańca jest najstarszym gatunkiem muzycznym. Wynika z korespondencji słowa poetyckiego i muzyki. Streszcza w sobie historię dziejów muzycznych od kultur pierwotnych po XXI wiek. Bohdan Pociej pisał: „Jeżeli jest w człowieku jakiś niezniszczalny pierwiastek muzyczności, to jego ziarnem jest pieśń”. Epoką, w której pieśń zatoczyła szeroki krąg, wchłaniając inne gatunki np. symfonię czy kantatę, był romantyzm – epoka Franza Schuberta, Roberta Schumanna, Stanisława Moniuszki, Johannesa Brahmsa i wielu innych kompozytorów dla których pieśń stanowiła jeden z najważniejszych sposobów muzycznej wypowiedzi.
Brahms cenił ludowość, jego pieśni posiadają często budowę zwrotkową, cechuje je zwięzłość formy i kondensacja ekspresji. W drugim nurcie tworzył pieśni przekomponowane, szerzej zakrojone formalnie, „symfoniczne”.
Pieśni pisał również Wagner, lecz to dramaty muzyczne zapewniły mu nieśmiertelność. Muzyka duetu miłosnego z drugiego aktu dramatu muzycznego Wagnera Tristan i Izolda powraca w finale aktu trzeciego i nazywana jest Miłosną śmiercią Izoldy. Po szczęśliwej nocy, którą spędzili ze sobą kochankowie, zanim zostaną zdemaskowani śpiewają: „Umieramy, by nierozdzieleni żyć tylko dla miłości”. Inne oblicze owa „pieśń miłosna” zyskuje w fortepianowym opracowaniu Franza Liszta.
Mahler zarówno w swojej twórczości symfonicznej jak i pieśniowej „wchłania wszystko co zaistniało” w historii obu gatunków. Hybrydyzuje symfonię i pieśń tworząc liryczną pieśń orkiestrową, zrodzoną z schubertowskiej Lied. Kameralizuje potężny aparat orkiestrowy, a w jego centrum stawia głos ludzki, tworzy m.in. cykle: Des Knaben Wunderhorn (Czarodziejski róg chłopca) oraz Rückert-Lieder (Pieśni do słów Rückerta).
Z kolei obdarzony talentem melodysty Stanisław Moniuszko czerpał z tego daru zwłaszcza w pieśniach, które zadziwiają stylistyczną różnorodnością. W niektórych kompozytor bazował na rytmach polskich tańców narodowych, w innych zbliżał się w stronę rosyjskiej i białoruskiej liryki wokalnej, jeszcze inne znaczył wpływem niemieckiej Lied. Tworzył je do tekstów poetów polskich m.in.: Adama Mickiewicza, Jana Czeczota, Ignacego Jana Kraszewskiego, Jana Kochanowskiego, sporadycznie sięgał po teksty poetów francuskich: Victora Hugo, Casimira Delavigne’a, niemieckich: Johanna Wolfganga Goethego i angielskich: Szekspira, Waltera Scotta. Kierował się naturalnością w doborze środków muzycznych oraz szczerością artystycznego wyrazu. Miały one bowiem „trafiać pod strzechy”, służyć muzykowaniu domowemu, dawać radość i nieść nadzieję na lepsze jutro. Słynna pieśń Prząśniczka z uwagi na „ekwilibrystyczny” akompaniament fortepianu zachęcała do opracowań na różne instrumenty. Henryk Melcer, polski kompozytor działający na przełomie XIX i XX wieku, stworzył wersję na fortepian.
Gatunkiem, który Moniuszko pokochał i dzięki któremu zasłynął jest opera. W Halce obok numerów wokalnych występują również tańce. To właśnie w pierwszym akcie opery pojawia się widowiskowy Polonez i nie mniej efektowny Mazur – tańce, które przydają dziełu kolorytu narodowego.
Muzyka instrumentalna pozostawała marginesem twórczości Moniuszki. Kompozytor pełnymi garściami potrafił czerpać inspiracje z muzyki europejskiej (włoskiej, niemieckiej francuskiej) nie tylko w swojej twórczości operowej lecz także instrumentalnej, czego świadectwem są m.in. Vilanella Des-dur oraz Walc As-dur na fortepian.
dr Aneta Derkowska
W ramach akcji "Weekend seniora z kulturą" udostępniliśmy 20 biletów w preferencyjnej cenie 10 zł. Bilety do nabycia w kasie CKK Jordanki na godzinę przed koncertem od godz. 17:00, które wcześniej można zarezerwować pod numerem telefonu + 48 642 43 79 lub mailowo: kasatos [dot] art [dot] pl ()onclick="return rcmail.command('compose','kasatos [dot] art [dot] pl',this)" rel="noreferrer"
Wydarzenie zostanie zrealizowane zgodnie z aktualnymi zaleceniami i wytycznymi.
Prosimy o zapoznanie się i przestrzeganie zasad zgodnych z WYTYCZNYMI DLA UCZESTNIKÓW KONCERTÓW TOS W ZWIĄZKU Z TRWAJĄCĄ PANDEMIĄ COVID-19 oraz wypełnienie oświadczenia, które należy przekazać obsłudze wraz z biletem w dniu koncertu.