Sonaty Ludwiga van Beethovena  powstawały przez ponad  25 lat  dlatego stanowią sumę doświadczeń i ewolucję twórczą kompozytora w tym zakresie. Nowatorstwo Beethovena w dziedzinie sonaty sięgało tak daleko, że kolejne pokolenia, uprawiające tę formę, niewiele potrafiły dodać do odkryć mistrza z Bonn. Jego bogactwo inwencji, innowacje formalne i wyrazowe burzyły dotychczasowe normy i rozsadzały ówczesne kanony.

W Sonacie fortepianowej c-moll op. 13 „Patetycznej” kompozytor po raz pierwszy wprowadził wolny wstęp grave, poprzedzający przepojone niespożytą energią i witalnością Allegro molto con brio (część I). Od tego wstępu pochodzi, nie będący pomysłem Beethovena, tytuł utworu. Piotr Orawski pisał: „Grave z Sonaty Patetycznej to muzyka drapieżna i ostra, o poszarpanych punktowanych rytmach, nagłych załamaniach, dramatycznych kontrastach i ogromnym napięciu, które wybucha z całą mocą w szybkim ogniwie allegra sonatowego”. Emocjonalne ukojenie przynosi Adagio cantabile (cz. II), zaś w części finałowej (Rondo. Allegro) dramatyczny konflikt nie zostaje rozwiązany, przeciwnie – wybrzmiewa „głośnym krzykiem” w zasadniczej „bohaterskiej” tonacji c-moll.

Już w sonatach op. 31 Beethoven ostatecznie zerwał z klasycznym modelem formalnym i tradycyjnie ukształtowanych relacji tonalnych. Wystarczy wspomnieć, że pierwszy temat Sonaty G-dur op. 31 nr 1 liczący czterdzieści cztery takty składa się z dwóch skrajnie opozycyjnych struktur muzycznych. Temat drugi wybrzmiewa w tonacji H-dur, później h-moll, a to dopiero początek „wędrówki po tonacjach”, której nie powstydziliby się kompozytorzy doby muzycznego Romantyzmu, także Fryderyk Chopin, który skomponował Rondo a la Mazur F-dur op. 5 na fortepian 16 grudnia 1826 roku, dedykując je hrabiance Alexandrine de Moriolles, córce guwernera syna wielkiego księcia Konstantego, Pawła. „Mariolkę”, jak ją nazywał, Chopin znał od dzieciństwa, a w życiu dorosłym darzył przyjaźnią.  Natomiast Beethoven zadedykował swoje Rondo G-dur „Andante cantabile e grazioso” op. 51 nr 2 hrabinie Henrietcie von Lichnovsky.

 dr Aneta Derkowska - muzykolog

Wystąpią:
Piotr Nowak – fortepian
Łukasz Byrdy – fortepian
Aneta Derkowska - prowadzenie
Nagroda TOS dla laureatów I Międzynarodowego V Ogólnopolskiego Konkursu Chopinowskiego w Turznie

W programie:
L. van Beethoven - Sonata c-moll "Patetyczna" op. 13
L. van Beethoven - Rondo G-dur "Andante cantabile e grazioso" op. 51 nr 2
F. Chopin - Sonata b-moll op. 35
F. Chopin - Rondo à la Mazur op. 5

Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu Viva Beethoven! - 250. rocznica urodzin kompozytora.

Zapraszamy na koncert w formule online,
który będzie transmitowany 4 grudnia o godz. 19:00 na naszym kanale Youtube.
Koncert bedzie dostępny na naszym kanale do końca czerwca 2021 r.