Serocki #100 ELECTRO

Koncert odbędzie się w ramach projektu SEROCKI #100

Wystąpią:
Adam Kośmieja - fortepian 
Kamil Kęska - reżyser dźwięku 
Szymon Weiss - live act z orkiestrą symfoniczną
Radek Deruba - VJ
Adam Banaszak – dyrygent I części koncertu
Tomasz  Citak – dyrygent II części koncertu
Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Karol Furtak - prowadzenie

W programie:
K. Serocki - Pianophonie na fortepian, elektroniczną transformację dźwięku i orkiestrę (TORUŃSKA PRAPREMIERA)
S. Weiss - live act z aranżacjami utworów Kazimierza Serockiego (PRAPREMIERA)

Wydawcą utworów Kazimierza Serockiego jest Polskie Wydawnictwo Muzyczne

Pianophonie to ostatnie dzieło Kazimierza Serockiego, jego opus magnum. To zresztą nie tylko opinia autora tych słów, ale także Iwony Lindstedt. Z pewnością – w polskiej kulturze muzycznej końca lat siedemdziesiątych jest to dzieło szczególne. Z perspektywy aktywności twórczej Serockiego oznacza ukoronowanie jego dążeń w zakresie komponowania barwami, co w Pianophoniach wspomożone zostało środkami elektronicznymi – przetwarzaniem dźwięku. Jednak o tym, że określenie „opus magnum” jest jak najbardziej właściwe wobec Pianophonii świadczy także droga do powstania tej kompozycji. Tę, w szczegółach, na podstawie listów kompozytora i dostępnych relacji Tadeusza A. Zielińskiego, zrekonstruowała Iwona Lindstedt. Jak w książce Kazimierz Serocki. Piszę tylko muzykę konkluduje autorka – kompozytor zainteresował się możliwością wykorzystania środków elektronicznych realizowanych na żywo podczas koncertu już w 1975 roku. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w Europie sukcesy kompozycji takich jak Mikrophonie Karlheinza Stockhausena, w których kompozytor wykorzystał mikrofony będące swoistymi instrumentami dwójki wykonawców, za ich pomocą wpływających na materiał dźwiękowy wydobywany z seksji perkusyjnej oraz reżyserów dźwięku dystrybuujących efekt akustyczny do kwadrofonicznego systemu nagłośnieniowego, pochodzą z połowy lat sześćdziesiątych.
Tak czy tak, to właśnie w roku 1975 Serocki rozpoczął realizację swoich planów związanych z wyjazdem do Fryburga, gdzie działało studio eksperymentalne Radia Südwestfunk i Fundacja Heinricha Strobla, zmarłego kilka lat wcześniej muzykologa, przez ponad 10 lat prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzyki Współczesnej. Poza spotkaniami z Hansem Peterem Hallerem, kompozytorem kierującym tą placówką, Serocki wnikliwie studiował także wszelkie nowe możliwości kolorystyczne i wyrazowe, jakie płynęły z wykorzystania live electronic. Ostatecznie kompozytor zdecydował się na modyfikowanie na żywo dźwięku wydobywanego z fortepianu, a założone przez niego efekty, bardzo szczegółowo opisane w partyturze opracowanymi na tę potrzebę symbolami graficznymi, osiągane były przy zastosowaniu następujących urządzeń: generatorów drgań, modulatorów kołowych, urządzeń opóźniających, filtrów, wzmacniaczy i halafonu, wynalazku wspomnianego Hallera i Petera Lawo, inżyniera współpracującego wcześniej m.in. ze Stockhausenem, dzięki któremu możliwe było operowanie przestrzennością dźwięku – jego projekcja o charakterze ruchu w przestrzeni. Amplifikowanemu elektronicznie fortepianowi towarzyszy orkiestra, dzięki czemu niektórzy nazywali Pianophonie „symfonią na fortepian”. Pianistą, wykonującym to dzieło, był podczas jego prawykonania w Metz, na Międzynarodowych Spotkaniach Muzyki Współczesnej, Szábolcs Esztényi, węgierski pianista i kompozytor związany od lat edukacji wyższej z kulturą polską, a dyrygował Ernest Bour; polska premiera także angażowała wspomnianego pianistę, a Wielką Orkiestrę Polskiego Radia i Telewizji z Katowic poprowadził Stanisław Wisłocki. W Toruniu, podczas premierowego wykonania tej kompozycji, partię solową wykona Adam Kośmieja, o którym Olgierd Pisarenko na łamach Ruchu Muzycznego napisał: (…) okazał się też doskonałym i błyskotliwym interpretatorem partii solowej, godnym następcą Szabolcsa Esztényiego. Toruńską Orkiestrę Symfoniczną poprowadzi Adam Banaszak. W drugiej części koncertu zabrzmi prapremierowe live act Szymona Weissa, perkusisty, eksperymentatora i propagatora muzyki multimedialnej, inspirowane tematami z utworów Kazimierza Serockiego. Weissowi towarzyszył będzie Tomasz Citak, który w tej części koncertu zadyryguje toruńskimi filharmonikami. Przed koncertem publiczność będzie mogła zgłębić tajniki historii muzyki elektronicznej w Polsce.

Karol Furtak