Koncert z okazji 40. rocznicy śmierci Zbigniewa Seiferta

Działalności Atom String Quartet od momentu powstania przyświeca idea fascynującego mariażu stylistycznego. Muzycy tworzący klasyczny kwartet smyczkowy z niezwykłą wyobraźnią i niebanalną lekkością operują klasyczną i jazzową tkanką muzyczną, w którą wplatają elementy folkloru, nie unikając także muzyki pop i rocka. Jan Ptaszyn Wróblewski wypowiedział o Kwartecie słowa, które winny stanowić jego muzyczną wizytówkę:

Czterech najsympatyczniejszych rzępajłów z siłą rażenia adekwatną do nazwy zespołu!

5. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego został objęty
Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

ATOM STRING QUARTET, w składzie:
Mateusz Smoczyński - skrzypce
Dawid Lubowicz - skrzypce
Michał Zaborski - altówka
Krzysztof Lenczowski - wiolonczela

W programie:
Medium - Dawid Lubowicz
Namysłowiak - Krzysztof Lenczowski
Ad Libitum 2 - Krzysztof Lenczowski
Happy - Mateusz Smoczyński
Aria - Krzysztof Penderecki
Miniatura III - Krzysztof Penderecki
Melody of the Prairie- Michał Zaborski 
Ballada o śmierci Janosika - Dawid Lubowicz
First Breath - Michał Zaborski
Quasimodo - Zbigniew Seifert

Toruński koncert, odbywający się w ramach 5. Międzynarodowego Festiwalu i Konkursu Skrzypcowego im. Karola Lipińskiego jest muzycznym hołdem dla Zbigniewa Steiferta. Trzon programowy tego wydarzenia stanowią autorskie kompozycje członków zespołu. Część z nich pochodzi z dwupłytowego albumu zatytułowanego „AtomSphere”. Kompozycją najsilniej inspirowaną folklorem pozostaje Ballada o śmierci Janosika Dawida Lubowicza – rodowitego zakopianina, który wykrzesał jazzową ekspresję z melodii ludowej, opartej na góralskiej nucie i charakterystycznym podhalańskim zaśpiewie. Ludowością został też podszyty temat Medium, brzmiący na tle niemal impresjonistycznie potraktowanej partii fortepianu ‒ utworu z płyty Lubowicza, zatytułowanej Inside. Ad Libitum II Krzysztofa Lenczowskiego to z kolei swoisty międzygatunkowy kolaż z ornamentalną kantyleną skrzypiec i towarzyszeniem tremola w partiach pozostałych smyczków. Architektonicznie klasycyzujący jest First Breath Michała Zaborskiego, oparty na śpiewnym temacie w partii altówki, której towarzyszy kontrapunktujący głos skrzypiec i pizzicato wiolonczeli. Życiodajną energią poraża kompozycja Mateusza Smoczyńskiego – Happy, jej swingujące tematy mienią się brzmieniową różnorodnością dzięki fenomenalnym solówkom członków zespołu – jedność w różnorodności.  Oprócz wspomnianych kompozycji zabrzmią także: Namysłowiak z płyty „Made in Poland” Krzysztofa Lenczowskiego oraz Melody of the Prairie autorstwa Michała Zaborskiego, z albumów „Feeling Earth” i „Supernova”.

Podczas koncertu nie może zabraknąć muzyki Zbigniewa Steiferta, o którym Rafał Garczyński pisał: „Zbigniew Seifert zrobił dla jazzowych skrzypiec mniej więcej to samo, co Jaco Pastorius dla gitary basowej, Charlie Parker dla saksofonu, Clifford Brown dla trąbki i Art Tatum dla fortepianu. Był wirtuozem, któremu wirtuozeria nie przeszkodziła być wielkim muzykiem”. Seifert w powszechnej świadomości wielbicieli jazzu funkcjonuje głównie jako skrzypek–wirtuoz. Niewiele uwagi poświęca się jego kompozycjom, które w równym stopniu co mistrzowska gra na instrumencie, stanowią o charakterystycznym stylu jego muzyki. Dlatego dzisiaj zabrzmi Quassimodo autorstwa Steiferta. Wszechstronni muzycy Atom String Quartet są nie tylko wybitnymi instrumentalistami lecz również kompozytorami, którzy czują się duchowymi spadkobiercami Steiferta, stąd decyzja, by w programie tego szczególnego koncertu ująć swoje utwory.

Lecz nie zabraknie również „tworzywa klasycznego” pod postacią muzyki Krzysztofa Pendereckiego, przefiltrowanej przez wyobraźnię Atom String Quartet. Aria pochodzi z Trzech utworów w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową z 1963 roku. Utwór „płynie z wolna (lento), z lekka modulując (…). Melodii towarzyszy „dyskretny cień innej”. Obie ewokują nastrój elegijny, niekiedy tragiczny, ale podobnie jak u Bacha – ostatni akord niesie nadzieję.  Kompozycja ta weszła w skład ścieżki dźwiękowej do kultowego filmu Rękopis znaleziony w Saragossie Jerzego Hasa. Z kolei Miniatury inicjują w twórczości Krzysztofa Pendereckiego okres poszukiwań nowej brzmieniowości. Utwory pomyślane zostały jako odpowiednik trzech wierszy zaczerpniętych z poematu Jerzego Harasymowicza – Genealogia instrumentów: Okaryna, Basetla, Skrzypce. Kompozycje Pendereckiego nie ilustrują jednak bezpośrednio wierszy, stanowią raczej abstrakcyjne i aluzyjne nawiązanie do poetyckich inspiracji. Dzisiaj zabrzmi Miniatura III, w której do głosu dochodzi żywy dialog instrumentów.

Atom String Quartet to jeden z najbardziej intrygujących kwartetów smyczkowych na świecie, należący do grona najlepszych wykonawców jazzowych w Polsce. Zespół łączy możliwości kwartetu smyczkowego (czyli dwojga skrzypiec, altówki i wiolonczeli) z szeroko rozumianą improwizacją. Ten najbardziej klasyczny i utrwalony w tradycji muzycznej skład zespołu kameralnego to dla artystów punkt wyjścia do poszukiwań nowych rozwiązań brzmieniowych i formalnych.  Trudno w sposób jednoznaczny określić styl muzyczny grupy. W jej twórczości – oprócz jazzu – słychać inspiracje polskim folklorem, muzyką z różnych regionów świata, a także muzyką współczesną i klasyczną.

Kwartet powstał w 2010 roku w Warszawie, tworzą go skrzypkowie: Dawid Lubowicz i Mateusz Smoczyński, altowiolista – Michał Zaborski oraz wiolonczelista – Krzysztof Lenczowski. Wszyscy są absolwentami Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina). Od momentu zdobycia Grand Prix XIII Bielskiej Zadymki Jazzowej w 2011 roku zespół stale gości na największych światowych festiwalach muzycznych m.in.: Berliner Jazztage, Jazz Baltica, Leipziger Jazztage, Cairo Jazz Festival, Katara European Jazz Festival, Festival Veranos de la Villa Madrid, Gaume Jazz Festival, Manchester Jazz Festival, Jazzycolors Festival Paris, Salzburger Festspiele, Jazz Jamboree czy Solidarity of Arts. Atom String Quartet jest także pierwszym polskim zespołem, który dwukrotnie wystąpił na europejskich targach jazzowych jazzahead! w Bremie (2015 i 2018).

Zespół nagrał cztery autorskie płyty: wyróżnioną nagrodą polskiego przemysłu fonograficznego „Fryderyk” w kategorii Jazzowy Fonograficzny Debiut Roku – “Fade In” (2011), “Places” (2012) za którą otrzymał „Fryderyka” w kategorii Album Roku – Muzyka Jazzowa oraz “AtomSPHERE” (2015), która była nominowana do „Fryderyka” 2016 w kategorii Album roku muzyka jazzowa. Wszystkie płyty ukazały się nakładem wytwórni Kayax. W 2017 roku ukazał się czwarty album zespołu „Seifert”, na którym znalazły się kompozycje wybitnego polskiego skrzypka jazzowego – Zbigniewa Seiferta w interpretacji muzyków kwartetu. Wydawcą płyty jest Fundacja im. Z. Seiferta. Album otrzymał nominację do nagrody „Fryderyk” 2017 w kategorii Album roku muzyka jazzowa.