Koncert z okazji 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego

Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu "Wielcy kompozytorzy - wielkie jubileusze"

Wielcy kompozytorzy - wielkie jubileusze to projekt, którego ideą jest uczczenie pamięci artystów obchodzących ważne rocznice w 2021 r. W ramach zadania odbędzie się 12 wydarzeń, w tym: koncerty symfoniczne, kameralne, recitale, wystawa plakatów, projekcja filmowa oraz wykład. Projekt odwołuje się do następujących rocznic:  280. rocznicy śmierci A. Vivaldiego, 100. rocznicy śmierci C. Saint-Saënsa, 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego, 120. rocznicy śmierci G. Verdiego, 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta, 110. rocznicy śmierci G. Mahlera oraz 100. rocznicy śmierci W. Żeleńskiego. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni wybitni artyści (Marek Tomaszewski, Krzysztof Książek, Piotr Buszewski, Piotr Sałajczyk), a także młodzi laureaci nagród w konkursach, studenci akademii muzycznych oraz uczniowie.

Przed koncertem zapraszamy wszystkich melomanów na spotkanie wprowadzające do koncertu.

Do udziału w spotkaniu uprawnia bilet na koncert. Czas trwania ok. 30 minut. Serdecznie zapraszamy!

Wystąpią:
Krzysztof Książek - fortepian
Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Dainius Pavilionis - dyrygent
Andrzej Sułek - prowadzenie

W programie:
H. Berlioz - Uwertura koncertowa Korsarz op. 21
S. Rachmaninow - II Koncert fortepianowy c-moll op. 18
I. Strawiński - Suita Ognisty Ptak

Hector Berlioz był mistrzem instrumentacji o czym świadczą nie tylko jego kompozycje lecz także ukończony w 1844 roku Traktat o nowoczesnej instrumentacji i orkiestracji. Na kartach wstępu tego znaczącego dla przyszłych pokoleń kompozytorów dzieła Berlioz wieszczył, że wkrótce instrumentacja stanie się decydującym współczynnikiem kompozycji. Atrakcyjna brzmieniowo Uwertura koncertowa „Korsarz” op. 21 powstała w 1844 roku, prawdopodobnie podczas pobytu kompozytora w Nicei, o czym świadczy jej pierwotny tytuł ‒ La tour de Nice. Pod tym tytułem zabrzmiała w styczniu 1845 roku w Paryżu. Inne źródła wskazują inną datę – kwiecień 1854 roku i miejsce – Brunszwik. Te rozbieżności wynikają z rewizji utworu i zmiany jego tytułu. Nowy tytuł „Korsarz” miał rzekomo nawiązywać do powieści poetyckiej Byrona pod tym samym tytułem. 
Innym gigantem instrumentacji był Igor Strawiński. Premiera jego Ognistego Ptaka odbyła się 25 czerwca 1910 roku, zapoczątkowując wieloletnią współpracę kompozytora Siergiejem Diagilewem. Inspiracją dla baletu była stara rosyjska baśń o Ognistym Ptaku. Balet składa się z Introdukcji i dwóch obrazów. W 1911 roku Strawiński napisał na podstawie tego baletu suitę symfoniczną, którą przeorkiestrował w 1919 roku, a w roku 1945 nadał jej całkiem nową szatę dźwiękową. Program suity symfonicznej przedstawia się następująco: Syn cara – książę Iwan w czasie polowania łapie ptaka z ognistym ogonem, który w zamian za darowane życie ofiarowuje księciu czarodziejskie pióro (Introdukcja). Iwan trafia do zaczarowanego zamku, w którym są więzione piękne księżniczki (Taniec ognistego ptaka). Ostrzegają one księcia przez złym czarodziejem Kościejem, który zamienia przybywających do zamku śmiałków w kamienie. Mimo ostrzeżeń Iwan stawia czoło Kościejowi. Pomaga mu w tym magiczne pióro (Taniec księżniczek). Piekielny taniec poddanych czarownika Kościeja ma działanie oczyszczające. Zło zostaje pokonane (Kołysanka). Skamieniałe ofiary Kościeja ożywają, a Iwan zyskuje rękę pięknej Księżniczki (Finał).
W Suicie Ognisty Ptak dostrzec można wyraźne wpływy tradycji rosyjskiej. Elementy zaczerpnięte od Piotra Czajkowskiego przejawiają się w  śpiewności rosyjskiego romansu. Od Rimskiego-Korsakowa Strawiński przejął zdobycze w dziedzinie harmonii i rytmu. To właśnie one tworzą ów baśniowy, fantastyczny klimat. Harmonika staje się muzycznym symbolem dwóch światów: nadprzyrodzonego i ludzkiego. Pierwszy z nich został muzycznie odzwierciedlony przez schromatyzowaną tkankę dźwiękową, bogatą w efekty kolorystyczne. Świat ludzi koncentruje się wokół brzmień diatonicznych.
Siergiej Rachmaninow był jednym z najwybitniejszych pianistów-wirtuozów, jego koncerty przez wiele lat stanowiły sensację na obu półkulach. Nie dziwi zatem fakt, że największą popularnością cieszyły się jego utwory fortepianowe m.in.: Koncerty fis-moll, c-moll, d-moll, Wariacje na temat Paganiniego, Preludia, których był niezrównanym interpretatorem. 
II Koncert fortepianowy c-moll op. 18 to niewątpliwe arcydzieło ‒ prawdziwy fajerwerk sztuki pianistycznej stanowiący żelazny punkt repertuaru pianistycznego. Utwór został napisany w 1901 roku i w tym samym roku doszło do jego prawykonania w Filharmonii Moskiewskiej. 
Część I (Moderato) rozpoczynają patetyczne akordy fortepianu, na tle których rozbrzmiewa pierwszy temat: majestatyczny w wyrazie, o szerokim rysunku melodycznym i wyrazistym konturze rytmicznym ‒ intonowany przez smyczki. Temat drugi, wprowadzony przez solistę jest dla kontrastu liryczny, kantylenowy. Po prezentacji obu tematów rozbrzmiewa rozwinięty pod względem dramaturgicznym dialog fortepianu i orkiestry. Część II (Adagio sostenuto) ‒ wariacyjna ‒ została ujęta w pieśniową formę ABA¹ i oparta na stylizowanej melodii rosyjskiej. Finał (Allegro scherzando), posiadający swobodną formę ronda, grawituje w stronę błyskotliwej wirtuozerii. Również w tej części kompozytor nawiązuje do rosyjskich melodii ludowych, zestawiając je na zasadzie kontrastu, z prawdziwą maestrią łączy liryzm z szorstkością tanecznych rytmów.

dr Aneta Derkowska

Wydarzenie zostanie zrealizowane zgodnie z aktualnymi zaleceniami i wytycznymi.

Prosimy o zapoznanie się i przestrzeganie zasad zgodnych z WYTYCZNYMI DLA UCZESTNIKÓW KONCERTÓW TOS W ZWIĄZKU Z TRWAJĄCĄ PANDEMIĄ COVID-19 oraz wypełnienie oświadczenia, które należy przekazać obsłudze wraz z biletem w dniu koncertu.