Koncert kameralny - Od Beethovena do Chopina

Koncert
Festiwal i Konkurs skrzypcowy
Data
Miejsce
Sala Mieszczańska Ratusza Staromiejskiego

 

5. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego został objęty
Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Wystąpią:
Albrecht Menzel (Niemcy) – skrzypce (laureat I nagrody czwartej edycji konkursu skrzypcowego w roku 2016)
Ella van Poucke (Holandia) - wiolonczela
Magda Amara  (Austria) – fortepian

Prowadzenie: Aneta Derkowska

W programie:
L. van Beethoven – IV Trio fortepianowe B-dur op. 11 "Gassenhauser"
F. Chopin – Trio fortepianowe g-moll op. 8
F. Mendelssohn – I Trio fortepianowe d-moll

Skomponowane w 1797 r. Trio fortepianowe B-dur op. 11 nr 4 Ludwiga van Beethovena (1770-1827) pierwotnie przeznaczone było na fortepian, klarnet i wiolonczelę. Nieprzypadkowo Beethoven posłużył się tonacją B-dur, myśląc o wygodzie klarnecisty, choć partię tę wykonują alternatywnie również skrzypkowie.  Kompozycja znana jest również pod nazwą Gassenhauer Trio, gdyż w części trzeciej Beethoven tematem wariacji uczynił melodię z dramma giocoso pt.: L’amor marinaro ossia Il corsaro Josepha Weigla, opery która była ówcześnie w Wiedniu bardzo popularna. Trio B-dur zostało wykonane po raz pierwszy 15 października 1797 roku i zadedykowane hrabinie Marii Wilhelminie von Thun, teściowej księcia Karla Lichnowsky’ego, wieloletniego mecenasa Beethovena.

Trio fortepianowe g-moll op. 8 Fryderyka Chopina (1810-1849) powstało w 1829 roku. Część pierwszą  Allegro con fuoco przenika prawdziwie beethovenowski „duch”. Na patetyczny „gest otwarcia” odpowiada subtelna, liryczna partia skrzypiec i wiolonczeli, stanowiąca kontynuację pierwszego tematu. Przetworzenie obfituje w częste zmiany tonacji, wyeksponowane w partii fortepianu. Część trzecią Adagio sostenuto, wzorem Beethovena, poprzedza scherzoAdagio nie jest typowo chopinowskie, także i ono posiada beethovenowską proweniencję. W finale pojawia się  klasyczne rondo, naznaczone rytmem krakowiaka w refrenie. Robert Schumann pisał: „Czyż nie jest ono (Trio fortepianowe g-moll) tak szlachetne – jak to tylko można sobie wyobrazić? Tak marzycielskie – jak żaden jeszcze poeta nie śpiewał...”.  Marceli Antoni Szulc z kolei skonstatował: „Utwór ze wszech miar znamienity”.

W recenzji z 1840 roku Robert Schumann takimi słowami zrecenzował Trio fortepianowe d-moll op. 49 Felixa Mandelssohna-Bartholdy’ego (1809-1849): „Jest to mistrzowskie trio naszej epoki, podobnie jak swego czasu tria B-dur i D-dur Beethovena, czy Es-dur Franciszka Schuberta. Kompozycja po prostu piękna, która radować będzie jeszcze nasze wnuki i prawnuki. […] Jest on [Mendelssohn] Mozartem XIX wieku […]. Z kolei dyrygent Ferdynand Hiller, który przyjechał do Lipska w 1839 wypowiedział utworze Mendelssohna te słowa: „Ogień i duch, tempo i – krótko mówiąc – mistrzowski charakter całego utworu zrobiły na mnie ogromne wrażenie”. Premiera Tria d-moll odbyła się 1 lutego 1840 w Lipskim Gewandhausie. Przy fortepianie zasiadł Feliks Mendelssohn, a partie skrzypiec i wiolonczeli wykonali wirtuozi lipskiej orkiestry: Ferdynand David i Franz Carl Wittmann.

Albrecht Menzel – Urodzony w 1992 roku w rodzinie o śląskich korzeniach, zaczął grać na skrzypcach w wieku 4 lat i zadebiutował solowo w wieku 13 lat na festiwalu w Dreźnie. Kształcił się u renomowanego profesora, pedagoga skrzypiec Borisa Kuschnira i studiował na Uniwersytecie w Vienna Conservatory u Juliana Rachlina. Laureat Grand Prix i pierwszej nagrody IV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego 2016 w Toruniu oraz laureat konkursu Premio Paganini w Genui w 2015 roku. Jako solista Menzel grał m.in. z London Philharmonic Orchestra, Munich Radio Orchestra, Magdeburg Philharmonic, North West German Philharmonic Orchestra, Leipzig Symphonie Orchestra, Frankfurt Brandenburg Orchestra, Łódzką Orkiestrą Symfoniczną, Polską Izbą Orkiestra Filharmoniczna, Filharmonia Śląska w Katowicach, Państwowa Orkiestra Symfoniczna Nowej Rosji i Orkiestra del Carlo Felice Genova pod dyrekcją Kurta Masura, Wasilija Petrenko, Mirosława Jacka Błaszczyka, Kimbo Ishii i Juozasa Domarkasa. Albrecht Menzel występował również jako solista wraz z Anne-Sophie Mutter w USA, Kanadzie i Europie, m.in. w nowojorskiej Carnegie Hall, Kennedy Center w Waszyngtonie i Roy Thomson Hall w Toronto. Występował także w Elbphilharmonie Hamburg, Prinzregententheater Munich, NOSPR w Katowicach, House of Music Moscow, Teatro Carlo Felice Genova, Laeiszhalle Hamburg, Musikverein Vienna i Gasteig Munich. Jako kameralista grał z takimi artystami jak Gidon Kremer, Jan Vogler, Steven Isserlis, Julian Rachlin, Igor Levit, Nils Mönkemeyer i Julien Quentin.

Albrecht Menzel gra na skrzypcach Antonio Stradivari (Cremona 1709), wypożyczonych przez niemiecką Fundację Muzyczną Hamburg.